Dünya rahat bir nefes almak için İsrail ile Hamas arasındaki ateşkesin başlama saati olan 09.30'a kilitlenmişti ancak beklenen haber yine gelmedi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Hamas'ın elindeki rehine listelerini ulaştırmadığı gerekçesiyle ateşkesi erteleme kararı alırken ordu da Gazze'ye saldırılarına yeniden başladı.
Bölgeyi yoğun bir bombardıman altında bırakan İsrail ordusunun saldırılarında ilk belirlemelere göre 9 kişi hayatını kaybederken, 25 kişi de yaralandı.
Ateşkesle ilgili belirsizlik sürerken İsrail, Gazze kentinin kuzeybatısındaki El-Sitafavi ve El-Kerame bölgeleri ile Cibaliya Mülteci Kampı'nın doğu bölgelerini yoğun topçu bombardımana tabi tuttu.
İsrail ordusuna ait askeri araçlardan Gazze kentinin güneyindeki Ez-Zeytun Mahallesi'nin güneyinde Filistinlilerin ev ve arazilerine de ateş açıldı. Son birkaç saatte İsrail ordusunun Nusayrat Mülteci Kampı'nın kuzeyi, Refah'ın doğusu ve Gazze Şeridi'nin kuzeyinde Filistinlilerin yerleşim alanlarını bombalamasında artış yaşandığı ifade edildi.
Han Yunus kentinde de yoğun top atışları gerçekleştiren İsrail ordusunun, Deyr el-Belah kentinde düzenlediği hava saldırıları yangınlara neden oldu. Görgü tanıkları, Refah kentinde devam eden topçu ve hava saldırılarının yanı sıra İsrail askeri araçlarının kent merkezinden Mısır sınırı boyunca, Philadelphi Koridoru'na doğru hareket ettiğini paylaştı.
Hamas'tan üst düzey bir yetkili, bugün serbest bırakılacak esirlerin listesinin İsrail'e gönderildiğini açıkladı. İsrail medyası da bugün serbest bırakılacak esirlerin isimlerinin İsrail'e ulaştığını bildirdi.
Hamas sözcüsü Ebu Ubeyde bugün serbest bırakılacak 3 İsrailli rehinenin Romy Gonen (24), Emily Damari (28) ve Doron Shtenber Khir (31) olduğunu açıkladı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ateşkes sürecine ilişkin yaptığı açıklamada, Hamas'ın serbest bırakılacak rehinelerin listesini iletmemesi durumunda ateşkesin ilerlemeyeceğini söylemişti. Ayrıca, anlaşmanın ikinci aşamasının başarısız olması halinde Gazze'deki operasyonlara devam edileceğini vurgulamıştı.
Haaretz gazetesinin haberine göre ateşkesin devreye girmesiyle İsrail, Gazze'de hava kuvvetlerini gözlem faaliyetlerini askıya alarak bölgenin üzerindeki tüm uçuşları durduracak. Anlaşmanın 42 günlük ilk aşamasında İsrail hava kuvvetleri esirlerin serbest bırakıldığı günlerde 12 saat, diğer günlerde ise 10 saat süreyle Gazze üzerindeki faaliyetlerini askıya alacak.
İsrail hükümetinin anlaşmanın detaylarının da yer aldığı bakanlar kurulu kararına göre anlaşmanın yürürlüğe girdiği ilk gün, esir takasının 16:00'dan (TSİ 17:00) sonra gerçekleşmesi bekleniyor.
Times of Israel'in haberinde serbest bırakılacak 3 esirin Kızılhaç'a teslim edileceği, daha sonra İsrail'e nakledileceği, İsrail askeri sağlık ekibi tarafından karşılanacağı aktarıldı. Sağlık Bakanlığı'nın 6 hastaneyi İsrailli esirleri kabul etmek için hazırladığı bildirildi. İsrailli esirlerin teslim edilmesinin ardından 90 kadar Filistinli esir de İsrail hapishanelerinden serbest bırakılacak. Güvenlik makamlarının serbest kalan esirler için Filistinlilerin kutlama yapmasını önlemek için hazırlandığı belirtildi.
Basında İsrail'in daha önceki esir takası anlaşmalarında Filistinlilerin sevinç gösterilerinden rahatsız olduğu ve bunun önüne geçmek istediği aktarıldı. İsrail ordusu ve polisi Kasım 2023'teki esir takasının ardından işgal altındaki Doğu Kudüs ve İsrail'deki bölgelerde ikamet eden Filistinli esirlerin evlerine baskın düzenlemiş, karşılamak için bekleyenleri zorla dağıtmıştı.
İsrail hükümetinin bakanlar kurulu toplantısı sonrasında yayınladığı karara göre anlaşma kapsamında 33 İsrailli esire karşılık 1167'si 7 Ekim 2023'ten sonra tutuklanan Gazze sakini Filistinli olmak üzere 1900'den fazla Filistinlinin serbest kalması bekleniyor. Anlaşmada Filistinli bazı esirlerin sınır dışı edilmesi şartı bulunuyor. Öte yandan İsrail, 7 Ekim'den bu yana gözaltında tutulan 19 yaşın altındaki tüm kadın ve çocukları da serbest bırakacak. İsrail, bırakılan her bir İsrailli esir için 30 Filistinli esir, her bir asker ya da güvenlik gücü için ise 50 Filistinliyi serbest bırakacak.
Anlaşmanın ilk gününde 3, 7. gününde 4, bundan sonraki her hafta üç İsrailli esirin serbest kalması son haftadaysa 14 İsrailli esirin bırakılması planlanıyor. Ateşkesin ilk aşamasının 16. gününde 2. aşama için müzakereler başlayacak. İsrail'de başta Başbakan Binyamin Netanyahu olmak üzere üst düzey isimlerden gelen açıklamalar 42 günlük birinci aşamanın ardından İsrail'in Gazze'ye yönelik yoğun saldırılarını sürdürebileceği endişesini doğuruyor.
İsrail Adalet Bakanlığı, anlaşma kapsamında serbest bırakılacak Filistinli esirlerin 735'inin ismini paylaştı. Serbest kalacak Filistinliler arasında Aksa Şehitleri Tugayı'nın liderlerinden Zekeriya Zübeydi, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi yöneticilerinden eski milletvekili Halide Cerrar gibi önde gelen isimler ve daha önce müebbet hapis cezasına çarptırılmış esirler de bulunuyor. Bakanlık, esir takası kapsamında İsrail hapishanelerinden serbest bırakılacak 95 Filistinli esirin de isimlerini yayınlamıştı. Gazze Şeridi'ndeki Esirler Enformasyon Ofisi'nden yapılan yazılı açıklamadaysa Hamas'ın serbest bırakılacak esirlerin isim listesinin, her esir takası gününden bir gün önce yayınlanacağı bildirildi.
Anlaşmaya göre İsrail ordusu Gazze Şeridi'nin güneyi ile kuzeyi arasındaki Netzarim Koridoru'ndaki kontrol noktalarını 22 Ocak'ta sökecek ve koridordan çekilecek. Anlaşmanın 7. gününde toplam 7 İsrailli esirin serbest bırakılmasının ardından İsrail ordusu Gazze'den çekilmeye başlayacak ve kuzey Gazze sakinleri evlerine dönebilecek. İsrail'in Philadelphi Koridoru'ndan tamamen çekilmesi ise anlaşma uygulamaya girdikten 50 gün sonra yani ikinci aşamada gerçekleşecek.
Anlaşmaya göre Gazze Şeridi'nin kuzeyine ulaşacak 50 yakıt kamyonu da dahil olmak üzere günde 600 kamyon insani yardım girecek. Haaretz gazetesinin haberinde halkın Gazze'nin kuzeyine dönüşüne izin verilmesine karşın bölgedeki evlerin neredeyse tamamının yıkılmış olması sebebiyle bu bölgede çadır ve karavan kentler kurulması için uluslararası yardım kuruluşlarının çalışma yürüteceği belirtildi. Haberde yollar, okullar, hastaneler ve su, kanalizasyon ve elektrik altyapısının onarılacağı, bunun için Mısırlı şirketlerin girişine izin verileceği kaydedildi.
Arabulucu ülkelerden Katar, 15 Ocak'ta İsrail ile Hamas arasında Gazze'de ateşkes ve esir takası konusunda anlaşmaya varıldığını duyurmuştu. Anlaşma, 19 Ocak Pazar günü itibarıyla yürürlüğe girecek. 3 aşamadan oluşacak ateşkes anlaşmasının ilk 42 gününde İsrailli 33 esir serbest bırakılacak. Anlaşma, Gazze Şeridi'ne insani yardımların kapsamlı şekilde ulaşmasının yanı sıra yerinden edilen Filistinlilerin bölgelerine geri dönebilmelerini içeriyor. İkinci ve üçüncü aşamaların detayları, birinci aşamanın tamamlanmasıyla açıklanacak.
